monety Domicjana cz. I "as"

po śmierci Wespazjana na "tronie Rzymu" zasiadł pierwszy raz rodzony syn cesarza. władcą został Tytus. jego krótkie panowanie zostało zapamiętane głównie poprzez wybuch Wezuwiusza którego erupcja zniszczyła takie miasta jak Pompeje czy Herkulanum... ale nie o nim chce pisać gdyż nie posiadam monety tego cesarza w tak dobrym stanie bym mógł ją zaprezentować może kiedyś... dziś zajmę się drugim synem Wespazjana którego historia zapamiętała jako Tytusa Falviusa Domitianusa.

urodzony w 51 roku został cesarzem w wieku trzydziestu lat. jego panowanie znaczyły bardziej i mniej udane wojny z germanami. dokończył budowę Koloseum i zorganizował na nich pierwsze igrzyska. możemy zauważyć też liczne reformy jakie wprowadzał. starał się zreformować system podatkowy. szukałem nadaremnie jakieś ciekawej historyjki z życia cesarza. niestety nic nie znalazłem. szukałem też jakiegoś cytatu który chociaż przypisuje się Domicjanowi i też nic. chciałbym jednak zauważyć przedstawiając pierw popiersie cesarza na jego wygląd. od razu rzuca nam się w oczy długa szyja i dość mała i nieproporcjonalna głowa. jakże jest zaskoczenie gdy na monetach znajdziemy bardzo podobny wizerunek ostatniego z rodu Flawiuszowy. niestety skończył on tragicznie. zamordowany przez pretorianów w 96 roku prawdopodobnie przy współudziale swojej żony Domicji Longiny. 

Domicjan

prezentuję dziś asa Domicjana. nie jest w tak dobrej kondycji jak ostatnie monety które miałem przyjemność pokazywać. wydaje mi się że ów moneta została wybita między 80 a 85 rokiem. słaba jakość rewersu nie pozwala na dokładne dopasowanie go do konkretnej daty. najbardziej przypomina tego oznaczonego w katalogu jako RIC 242a. na awersie widzimy charakterystyczne przedstawienie Domicjana. długa szyja i mała głowa. właściwie nie da się go nie rozpoznać. nawet słabej jakości monety Domicjana możemy bez problemu scharakteryzować bo przedstawieniu samego zainteresowanego. możemy dojrzeć lekko zakręcone włosy cesarza. na głowie nieodłączny wieniec laurowy. napis za katalogiem RIC 242a - "IMPCAESDIVIVESPFDOMITIANAVGGERCOSX". na rewersie prawdopodobnie personifikacja zwycięstwa trzymająca orła w dwóch dłoniach. starałem się jak zawsze oddać jak najlepiej monetę. oto efekt mojej pracy:

 as Domicjana 80-85 r.

cdn...

niesamowity orzeł Wespazjana

po burzliwych czasach po śmierci Nerona przez niecały rok Rzym widział czterech cesarzy. na początku Galba został zamordowany później Oton i Witeliusz przypieczętowali podobnie swoje krótkie panowanie. dopiero czwarty cesarz w tym niesamowitym 69 r. n.e. potrafił się utrzymać przy władzy co więcej założył nową dynastię. 1 lipca w wieku sześćdziesięciu lat rozpoczął swoje panowanie Titus Flavius bliżej znany jako Wespazjan.

Wespazjan

bardzo charakterystyczny w swoim wizerunku cesarz wykazał się jako dobry dowódca i budowniczy. najwspanialszą budowlą która przetrwała do naszych czasów zapewne jest Amfiteatr Flauwiuszy który jest nieodłącznym symbolem dzisiejszego Rzymu. zaraz obok wilczycy kapitolińskiej pojawia się na prawie każdej pocztówce wysyłanej z Włoch. większość ludzi nie zna tej budowli z jej oryginalnej antycznej nazwy i raczej posługujemy się nazwą nowożytną: Koloseum.

Koloseum - widok poprzez Forum Romanum - zdjęcie wykonane przeze mnie podczas wycieczki do Włoch

mało mówić o Wespazjanie jak o budowniczym ale nie chce zamęczać was czytelników nudnymi faktami więc może jakaś ciekawostka: czujący zbliżający się koniec stary cesarz wstał z łoża, kazał się podtrzymywać i w te słowa miał odezwać się do zgromadzonych "Cesarz Rzymian umiera stojąc". i tak się stało 23 czerwca 79 r. Wespazjan przeniósł się na Pola Elizejskie, a po nim rządzili jeszcze jego dwaj synowie... ale czas na monetę!

dzisiaj przedstawiam ciekawie prezentującego się asa. na rewersie widzimy srogie przedstawienie cesarza. jak zawszę muszę zauważyć niesamowite oddanie realiów. Wespazjan wygląda jak żywy i jakże różni się od innych władców. widzimy dość dokładnie pokaźny podbródek który sugeruje że Wespazjan był dość tęgim mężczyzną. głowę władcy wieńczy wieniec laurowy. wokół napis IMPCAESVESPASIANAVGCOSIII. dziś na monecie widzimy pięknie zachowane imię władcy. gdy obrócimy monetę ujrzymy niesamowity rewers.... otóż naszym oczom ukazuje się orzeł legionowy siedzący na globie a wokół niego nieodłączne SC (stali czytelnicy wiedzą co oznacza - swoją drogą ciekawe czy takowi istnieją?). ptak ma łeb obrócony w lewo. jest to jedyny as z takim rewersem wybity za panowania tego cesarza.

as Wespazjana 71r. n.e.

ps: przy okazji chciałbym pozdrowić osoby które wchodzą z terytorium Rosji bo stanowią największą część zagranicznych "czytelników".  
Спасибо за посещение :)

sestercja Galby

dzisiaj chciałbym przedstawić pierwszego cesarza z okresu który zwyczajowo nazywamy "rokiem czterech cesarzy". po tragicznej śmierci Nerona skłócony z nim Servius Sulpicius Galba został obwołany cesarzem głównie przy poparciu armii rzymskiej.  w roku wyboru na cesarza Galba był już w podeszłym wieku. urodzony 25 grudnia 3 r. p.n.e. w chwili wyboru miał 71 lat. cztery dni temu była rocznica wstąpienia na tron. chciałem w tedy napisać notkę o tym władcy ale szał związany z Euro mi w tym przeszkodził. ale wracając dwa tysiące lat do tyłu... Galba patrząc na swój wiek nie był w stanie sam rządzić. był pod dużym wpływem swoich swoich ulubieńców. na swoje nieszczęście podejmował mało popularne decyzje. to powodowało lawinę krytyki wobec niemu. już na początku 69 roku zaczęły się buntować pierwsze legiony które podważały władzę cesarza. na czele rebelii staną Oton który zaskoczony pominięciem go w rozdawaniu stanowisk dokonał przewrotu. cesarz jadący a spotkanie ze swoimi przeciwnikami spotkał smutny los. otóż został dopadnięty przez oddział kawalerii którzy wyciągnęli z lektyki starego cesarza i odcięli mu głowę. zwyczajowo przyjmuje się że ostatnie słowa Galby brzmiały: "Uderzcie, jeśli będzie to z pożytkiem dla Rzymian!". później Tacyt napisze o nim ""omnium consensu capax imperii nisi imperasset"" (wszyscy ogłosiliby go godnym cesarstwa, gdyby nigdy nie był cesarzem).

Galba

a teraz przejdźmy do monety. od razu biję się w piersi i przepraszam bo moneta którą zaprezentuję nie jest autentyczna. jest to kopia rzymskiej monety. jednakże chciałem napisać o tym tragicznym cesarzu. a więc mamy dziś kopię sestercji. na awersie widzimy ciekawe przedstawienie Galby. zwrócony w prawo jego głowa zwieńczona wieńcem laurowym. twarz jak przystało na dowódcę z marsowym obliczem. nie będę opisywał napisu bo bardzo dobrze go tu widać. na rewersie ciekawa scenka rodzajowa. oto stojący cesarz pozdrawia idące przed nim legiony. 

kopia sestercji Galby

z góry przepraszam wszystkich których zawiodłem tą notką. nie dostarczyłem dziś oryginalnej monety. na razie bardzo rzadko pojawiają się monety tego cesarza. Galba rządził zaledwie niecały rok. jego następcy to Oton i Witeliusz. ich nie będę opisywał w osobnych notkach gdyż ich monet też nie mam. może za jakiś czas do nich wrócę. przeskakując ich otworzę kolejny rozdział na moim blogu czyli dynastię Flawiuszy ale o tym w następnym poście.

Aleksander Krawczuk

tak na koniec dnia ale zdążyłem jeszcze...

 

dzisiaj 90. urodziny Aleksandra Krawczuka - od którego książek zaczęło się moje zainteresowanie antykiem. polecam jego pozycje każdemu który zaczyna zabawę z Rzymem. często słyszałem słowa krytyki pod jego adresem że książki są mało profesjonalne, ale napisane przystępnym językiem nie odstraszają. wręcz przeciwnie przyciągają czytelników nie obeznanych z tematem. zawsze lubiłem książki popularno-naukowe które były napisane z myślą o zwykłych śmiertelnikach a nie o profesorach i doktorach. chociaż i te się przydają. pisząc to zerkam na "Poczet Cesarzy Rzymskich" z którego korzystam pisząc krótkie notki o cesarzach.

sto lat panie profesorze !!!!

(a nawet więcej bo setka już za dziesięć lat)

as ostatniego cesarza z dynastii julijsko-klaudyjskiej

13 października 54 r. n.e. zostaje zamordowany cesarz Klaudiusz. na tron zasiada jego przysposobiony syn czwartej żony - Neron. dziś znamy go jako dość ekscentrycznego władce ogarniętego nienawiścią do pierwszych chrześcijan który grał na lirze podczas wielkiego pożaru Rzymu. taką wizję podaje nam "Quo vadis" Sienkiewicza. nie do ima się to z prawdą. bardzo niechętni mu byli arystokraci którzy jako jedyni piśmienni nakreślili zły obraz cesarza. swoje trzy grosze także dorzucili późniejsi chrześcijanie którzy wręcz utożsamiali Nerona z szatanem. co bardzo zniszczyło prawdziwy wizerunek tego władcy. pożar Rzymu w 64 r. wyszedł miastu na plus ponieważ Neron kazał rozbudować miasto, poszerzyć ulice. jego to nakazem było pierwszy raz w historii nakaz by w każdym domu był sprzęt do gaszenia pożaru. Neron przez całość swojego panowania był bardzo poważanym i lubianym cesarzem wśród niższych sfer.

Neron

należy pamiętać też że z zdradziecką śmiercią Nerona zakończyła się pewna epoka w Rzymie. zaszczuty przez arystokratów i pretorianów popełnił samobójstwo. oto 9 czerwca 68 roku zmarł ostatni cesarz z dynastii Julijsko-Klaudyjskiej. do historii przeszły ostatnie słowa Nerona: "Qualis artifex pereo!" (jakiż artysta umiera!)

przejdźmy jednak do sedna czyli do monety. jest nią oczywiście as. niestety żadne źródło nie podaje w jakim roku został wybity. prawdopodobnie między 65 a 66 r. na awersie widzimy łanie widoczne przedstawienie cesarza. widzimy tutaj duże podobieństwo do pomnikowych przedstawień Nerona. pierwszy cesarz który ma widoczną nadwagę. widać że rzymianie nie robili z tego problemu. wokół napis: NEROCAESARAVGGERMIMP. na monecie nie widać ale głowa cesarza jest opatrzona w wieniec laurowy. na rewersie widzimy personifikację Zwycięstwa trzymającą tarczę i włócznię. może as został wybity na cześć stłumienia powstania żydowskiego w Judei w 66 roku? tego nie wiem i jest to mój osobisty domysł. wokół litery SC. legendy brak (czyli napisu wokół).  

 as Nerona

całkiem ładnie zachowana moneta jest ozdobą całej kolekcji bo to niestety na razie jedyna tego cesarza w moim zbiorze. jakoś nie mogę trafić na kolejne ale niedługo zamieszczę notkę o całej masie monet i zaprezentuję monety które wymagają wyczyszczenia i wyrwania ich z okowów historii i piachu. udało mi się kupić worek monet i niedługo zacznę czyścić a widzę tam kila sztuk które wielkością odpowiadają asom bądź sestercjom.